Ρωμαϊκή εποχή

ΡΩΜΑΪΚΗ ΕΠΟΧΗ

 69 π.Χ.-330 μ.Χ.

      Η Κρήτη είναι τόπος στρατηγικής σημασίας για την κυριαρχία της στην Ανατολή. Τα απάνεμα λιμάνια της είναι σταθμοί ανεφοδιασμού κατά μήκος των θαλασσών και καταφύγια όταν έχει θαλασσοταραχή.

       Η  Ρώμη ψάχνει  την κατάλληλη ευκαιρία να επιβάλει την παρουσία της στην Κρήτη, αφού έχει κυριεύσει όλη την υπόλοιπη Ελλάδα το 146π.Χ.. Η αφορμή για να επιτεθεί δεν αργή να έρθει. Κίλικες  πειρατές αιφνιδιάζουν τα ρωμαϊκά πλοία και τα λεηλατούν, ζημιώνοντας έτσι το ρωμαϊκό εμπόριο. Οι πειρατές μετά τη λεία τους βρίσκουν άσυλο στα κρητικά παράλια. Έτσι οι Ρωμαίοι κατηγορούν τους Κρήτες ότι βοηθούν τους πειρατές. Το 74π.Χ. αποφασίζουν να τους τιμωρήσουν επειδή δε συμμορφώνονται με τις επιθυμίες τους.  Στέλνουν ισχυρό στόλο στην Κρήτη με επικεφαλής τον Μάρκο Αντώνιο. Οι Κρητικοί μαθαίνουν τις προθέσεις των Ρωμαίων και ενώνονται για να αντιμετωπίσουν τη ρωμαϊκή απειλή.

       Τα πλοία των Κρητών βγαίνουν στ’ ανοιχτά και ορμούν στα ρωμαϊκά πλοία και στους Ρωμαίους. Γίνεται ναυμαχία ανάμεσα στο νησί  Ντία και στα παράλια της Κρήτης και τους νικούν. Οι Κρήτες πιάνουν τους Ρωμαίους αιχμάλωτους και τους δένουν στα κατάρτια των πλοίων. Οι αλυσίδες προορίζονταν για τους Κρητικούς. Οι Ρωμαίοι είχαν φέρει περισσότερες αλυσίδες για να δέσουν τους Κρητικούς, παρά όπλα. Ο Μάρκος Αντώνιος κατορθώνει να διαφύγει, αφού προηγουμένως υπογράφει συνθήκη εξευτελιστική για τη χώρα του. Οι Ρωμαίοι του έδωσαν ειρωνικά το όνομα « ο Κρητικός ».  Λίγο μετά πέθανε απ’ τη στεναχώρια του.

  Ύστερα από μικρό χρονικό διάστημα ο ρωμαϊκός στρατός ανασυντάσσεται και τρεις ρωμαϊκές λεγεώνες αποβιβάζονται στην Κυδωνία.  Τρία ολόκληρα χρόνια διαρκεί η αντίσταση των Κρητών και τελικά οι Κρήτες συνθηκολογούν.  Οι Ρωμαίοι ζητούν πολύ μεγάλα ανταλλάγματα και όρους από τους Κρήτες, οι οποίοι δεν  τους δέχονται. Τότε οι Ρωμαίοι ξεκινούν νέες επιχειρήσεις στην Κρήτη. Λεηλατούν πολλές πόλεις και τελικά το 68π.Χ. τους κατακτούν. Η Κρήτη τώρα γίνεται Ρωμαϊκή επαρχία που τη διοικεί  Ρωμαίος πραίτορας ή ανθύπατος, που έχει την έδρα του στη Γόρτυνα. 

Η Γόρτυνα γίνεται πρωτεύουσα της Κρήτης, αναπτύσσεται υπερβολικά, οι κάτοικοι της πολλαπλασιάστηκαν και απέκτησαν πλούτη, ενώ κατασκευάζονται μεγάλα μνημεία και δημόσια  έργα γιγάντια,  ναοί,  2 θέατρα,  αμφιθέατρα,  θερμά λουτρά,  ωδείο, στάδιο,  υδραγωγεία και πλήθος από ανδριάντες.

  Αντίθετα η Κνωσός έπαθε μεγάλες καταστροφές και δέχτηκε Ρωμαϊκό αποκλεισμό! Η Κρήτη κάτω από την Κυριαρχία των Ρωμαίων ησύχασε και οι εμφύλιοι πόλεμοι έπαψαν ανάμεσα στις πόλεις. Οι Ρωμαίοι άφησαν στους Κρητικούς ένα είδος αυτοδιοίκησης, υπό την επίβλεψη όμως από  Ρωμαίους έπαρχους.

  Οι Κρήτες πληρώνουν βαριά φορολογία στους κατακτητές. Συχνά οι Κρήτες έκαναν εξεγέρσεις  οι οποίες όμως καταπνίγονταν.  Το εμπόριο ανθεί, οι Ρωμαίοι κατασκευάζουν νέους δρόμους στην Κρήτη, οι οποίοι ενώνουν τις πόλεις μεταξύ τους. Οι Ρωμαίοι ηγεμόνες επιτρέπουν στους Κρήτες να λατρεύουν τους ελληνικούς θεούς, αλλά και άλλες θεότητες, ανατολικές και αιγυπτιακές.

  Ο Κρητικός πολιτισμός δέχεται έντονα τη ρωμαϊκή επίδραση, ωστόσο διατηρούν την ελληνικότητά τους, συνεχίζουν την εθνική τους παράδοση και επηρεάζουν τους Ρωμαίους με τον τρόπο και τον πολιτισμό τους. Η λατινική γλώσσα χρησιμοποιείται μόνο στη διοίκηση, ενώ η ελληνική  γλώσσα και τα ελληνικά ήθη και έθιμα μένουν ανέπαφα.

   

 Εκείνα τα χρόνια (έτος 0) Στην Ιουδαία, τη σημερινή Παλαιστίνη γεννιέται ο Ιησούς ο Ναζωραίος που θα αλλάξει την ιστορία του κόσμου.

    Οι Ρωμαίοι καταδιώκουν το χριστιανισμό (έως το 313 μ.Χ. που ψηφίστηκε το διάταγμα της ανεξιθρησκίας στο Μεδιολάνο).

    Οι χριστιανοί  ζουν  τους διωγμούς με μεγάλη αγριότητα.  Θύματα του διωγμού αυτού στην Κρήτη υπήρξαν  δέκα νέοι από διάφορα μέρη του νησιού. Ήταν οι πρώτοι μάρτυρες της Κρητικής Εκκλησίας που τιμούνται ως «Άγιοι Δέκα». Τα ονόματα τους ήταν: Θεόδουλος,  Σαρτονίλος,  Εύπορος,  Γελάσιος,  Ευνικιανός,  Ζωτικός, Πόμπιος, Αγαθόπουλος,  Βασιλείδης και Ευάρεστος.  Μαρτύρησαν, αρνούμενοι να πάρουν μέρος στις θυσίες και τα εγκαίνια ειδωλολατρικού ναού, στις 23 Δεκεμβρίου 250μ.Χ. στην περιοχή Αλώνιο της Γόρτυνας, εκεί  όπου είναι χτισμένος σήμερα ο ναός του χωριού Άγιοι Δέκα στη Μεσσαρά. Σήμερα τα ονόματά τους έχουν δοθεί σε οδούς της περιοχής Εσταυρωμένου του Ηρακλείου.

      Άλλος μάρτυρας των διωγμών ήταν ο επίσκοπος Κρήτης Μύρων, που καταγόταν από την πόλη Ραύκο του Μαλεβιζίου και από τότε η πόλη πήρε το όνομά  του,  Άγιος Μύρων.

  Η Κρήτη υπήρξε από τα πρώτα μέρη που δέχτηκαν το χριστιανισμό,  ενώ ο απόστολος  Τίτος,  Κρητικός στην καταγωγή, διορίστηκε από τον απόστολο Παύλο πρώτος επίσκοπος Κρήτης στη Γόρτυνα.